اثر مراحل فنولوژیکی بر کیفیت چهار گونه علوفه در مراتع سیستان

فنولوژِی یکی از مباحث علم وسیع اکولوژی است. مطالعه فنولوژی برای تنظیم برنامه های تغذیه ای دام و شناخت خوشخوراکی و ارزش غذایی گونه های گیاهی در مراحل مختلف حیاتی در نیاز غذایی دام ها حائز کمال اهمیت است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات مراحل مختلف فنولوژیکی بر روی کیفیت چهار گونه علوفه از گیاه هان هالوفیت (نمک دوست)، به نام های سیاه شور (suaeda fruticosa)، سیاه شور مصری (suaeda aegyptiaca)، شوران (salsola vermicolata) و ترات (hammada salicornica) در مراتع سیستان بود انجام شد. پس از جمع آوری و خشک کردن نمونه های گیاهی و سپس آسیاب نمودن آن ها طبق روش های استاندارد،آزمایش به روش فاکتوریل (4×3) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. ترکیبات شیمیایی آن ها شامل ماده خشک (dm)، ماده آلی (om)، خاکسترخام (ash)، دیواره سلولی (ndf)، دیواره سلولی بدون همی سلولز (adf)، چربی خام (ee)، پروتئین خام (cp)، کربوهیدرات های محلول (wsc) و مواد معدنی همانند سدیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، و منگنز تعیین شدند. همچنین برای اندازه گیری درصد تجزیه پذیری و گوارش پذیری ماده خشک گونه های گیاهی مورد مطالعه به ترتیب از روش فیستوله گذاری با استفاده از کیسه های نایلونی (in situ) و آزمون تولید گاز (in vitro) استفاده گردید. نتایج نشان داد که بیشتر شاخص های صفات معرف کیفیت علوفه، با پیشرفت مراحل رویشی و فنولوژیکی گیاه، کاهش می یابند میزان پروتئین در مراحل رویشی، گلدهی و بذردهی به ترتیب 59/21، 66/16 و 38/15 درصد تعیین شد که با پیشرفت مرحله رشد، از مقدار پروتئین خام (cp) و میزان تجزیه پذیری موثر کاسته و بر میزان دیواره سلولی افزوده می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که این گیا هان می توانند بخشی از احتیاجات غذایی دام ها را تأمین کنند.